ردپای چین در کاهش نوسانات ارزی ایران
کشور ایران به دلیل تحریم‌ها و برخی سوء مدیریت‌ها سالیان سال است که با مشکل نوسانات ارزی و صعود قیمت ارز دست‌وپنجه نرم می‌کند. در دولت سیزدهم با اطمینان از اینکه از کشورهای غربی و ایالات‌متحده آمریکا آبی برای ایران گرم نمی‌شود، نگاه به شرق غالب شد. این نوع نگاه ثمراتی برای کشور داشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به تأثیر آن بر کاهش نوسانات اخیر ارزی ایران اشاره کرد. گسترش روابط ایران با چین مهم‌ترین نمود این نگاه است که سعی شده در ادامه نقش آن در کاهش نوسانات اخیر ارزی توضیح داده شود.
روابط با شرق به جای نگاه به غرب
کشور ایران به دلیل تحریم‌ها و برخی سوء مدیریت‌ها سالیان سال است که با مشکل نوسانات ارزی و صعود قیمت ارز دست‌وپنجه نرم می‌کند. در دولت سیزدهم با اطمینان از اینکه از کشورهای غربی و ایالات متحده آمریکا آبی برای ایران گرم نمی‌شود، نگاه به شرق غالب شد. این نوع نگاه ثمراتی برای کشور داشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به تأثیر آن بر کاهش نوسانات اخیر ارزی ایران اشاره کرد. گسترش روابط ایران با چین از ثمرات این نگاه است که سعی شده است در ادامه نقش آن در کاهش نوسانات اخیر ارزی توضیح داده شود.
از سر گیری روابط ایران و عربستان
جمهوری اسلامی ایران حدود هفت سال بود که روابط خود با عربستان سعودی را کاهش داده بود، اما اخیراً خبر توافق ایران و عربستان منتشر شد و به‌زودی دو کشور سفارتخانه‌های خود را در کشور یکدیگر افتتاح می‌کنند و روابط از سر گرفته خواهد شد. با انتشار خبر توافق شاهد فروکش کردن نسبی التهاب بازار ارز ایران بودیم. این توافق با میانجی‌گری و مساعدت‌های چین انجام شد که در دیدار مسئولین ایرانی و عرب سعودی، حضور دیپلمات‌های چینی جلب توجه می‌کرد. اینکه بعد از هفت سال طلسم روابط ایران و عربستان به دست چینی‌ها شکسته شد، نشان از حساسیت و اهتمام چین به روابط کشورهای منطقه و ایران دارد. برقراری مجدد روابط ایران و عربستان با کمک چینی‌ها پس از پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای انجام شد که به نظر این امر را می‌توان از مزیت‌های پیوستن به این سازمان همکاری منطقه‌ای دانست.
کاهش سلطه دلار در سایه روابط گسترده کشورهای منطقه با یکدیگر
با آشتی مجدد ایران و عربستان امکان دسترسی به بازارهای تجاری و پرداخت پول‌های حاصل از تجارت بین‌المللی با سهولت بیش‌تری انجام می‌شود و همچنین کشورهای نزدیک به عربستان از جمله امارات متحده عربی که هاب اقتصادی تجاری منطقه است، متمایل به همکاری با ایران شدند. این اتفاق در نگاهی دیگر کم‌رنگ‌تر شدن حضور و تأثیر امریکا در منطقه را می‌رساند که اتفاقات و روابط شرق منطقه را خود کشورهای منطقه و چین قدرتمند رقم خواهند زد. با شکسته شدن هیمنه آمریکا و برقراری روابط جدید و تعاملات نوین در شرق آسیا کم‌کم شاهد کاهش سلطه دلار بر مبادلات اقتصادی بین‌الملل خواهیم بود و با فروکش کردن تب دلار و جایگزین‌های جدیدی که برای آن تعیین می‌شود در ایران هم تحریم‌های غرب شوک کمتری به بازار ارز وارد خواهد آورد.
تبادلات تجاری با کشورهای عربی با ارزهای بومی
پس از توافق با عربستان شاهد سفرهای مقامات ایرانی به کشورهای مختلف منطقه بودیم که نشانگر توجه به منطقه است و در آینده باید شاهد تحولاتی در منطقه باشیم. با توجه به موقعیت تجاری امارات توافقاتی بر سر تبادلات پولی با درهم انجام شد. قبلاً این تبادلات با دلار بود و اکنون درهم جایگزین آن می‌شود که اتفاق مثبتی در راه کنترل نوسان دلار و ارز در ایران است. این اتفاق با حمایت چین بود و حتی با خود چین هم مبادلات با یوآن انجام می‌شود. کشور روسیه پس از تحریم‌های غرب با کمک امارات و مبادلات با درهم و مبادلات با روبل با کشور هند توانست اوضاع را مدیریت کند. این اتفاقات نشان داد که می‌توان با ارزی غیر از دلار نیز مبادله کرد و مشکل خاصی را هم در پیش رو ندید که این مسئله به کشورهای دیگر مثل ایران که مشکل تحریم را دارند جرئت و جسارت فاصله گرفتن از دلار را می‌دهد.
تبادلات تجاری با چین و روسیه با ارزهای غیر از دلار
چین که یکی از قدرت‌های دنیاست و از شرکای اصلی ایران به شمار می‌رود حاضر شده تا با یوآن مبادلات خود را انجام دهد و مبادلات با این ارز به ایران کمک می‌کند نگرانی نوسانات دلار را نداشته باشد؛ چون هم روابط آن با چین مناسب است و هم اینکه جمهوری خلق چین به کنترل یوآن اهتمام دارد. با توجه به پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای و رویکرد ضد غربی ایجاد شده در غالب کشورهای جنوب شرق آسیا، چین و روسیه از تبادلات تجاری و پولی ایران به ارزهای غیر دلاری حمایت و به آن در دور زدن تحریم‌ها کمک می‌کنند؛ مثل توافق روسیه با ایران برای ایجاد کانال‌های مالی با روبل روسیه. همه این اتفاقات نویدبخش فروکاستن از سلطه دلار و به‌تبع افزایش قدرت کشورهای نزدیک‌تر به ایران است. همه این تحولات با کمک و همکاری چین رخ‌داده که عزم جدی در تقویت منطقه را نمایان می‌کند.
جمع‌بندی
گرانی و کمبود ارز، به‌ویژه دلار در سال‌های متمادی در ایران و مشکلاتی که تحریم‌های ظالمانه برای آن ایجاد کرد، باعث مشکلات عدیده در اقتصاد و معیشت ایران شد. با نگاه مثبت ایران به چین و شرق آسیا و مشکلاتی که غرب نه‌تنها برای ایران بلکه سایر کشورهای منطقه ایجاد کرد، با مدیریت چین سعی شده روابط بین کشورهای منطقه بهبود یابد و کانال‌های مالی غیر دلاری ایجاد گردد. ایجاد این‌گونه کانال‌ها و همکاری‌های مالی هیمنه دلار را در هم خواهد شکست و موجب می‌شود نوسان این ارز ضربه و شوک کمتری به اقتصاد کشور وارد کند. یکی از اهداف شکل‌گیری سازمان‌های همکاری منطقه‌ای مانند سازمان همکاری شانگهای هم همین امر است که سعی می‌کند در مقابل زیاده‌‌خواهی‌های غرب ایستادگی کند و کشورهای عضو با کمک هم این کار را بکنند که مبادلات پولی و بانکی هم یکی از مصادیق همکاری‌های سازنده بین اعضاست. چون چین از مهم‌ترین کشورهای منطقه و سازمان شانگهای است ما به نقش این کشور در مبادلات پولی و ارزی تأکید داشتیم.
