گزارش جامع پژوهشی مساله تجمل گرایی و تفاخر

در این زمینه اسلام بدون زیر سؤال بردن آداب و یا رسمی خاص، با قراردادن قواعدی و همچنین بیان اصول کلی به آن‌ها جهت داده و در صورت عدم مغایرت هر رسمی با اصول، آن را جایز دانسته است. اما علاوه بر این، با معرفی الگو، حالت مطلوب و ارزشمندتری را نیز مطرح کرده و آن را برای فرد، خانواده و اجتماع مناسب‌تر دانسته است.

نکته‌­ای که از مجموع اندیشه اسلامی برداشت می‌شود، عدم تأثیرپذیری از فرهنگ تفاخر و تجمل­‌گرایی است. به این معنی که مجموعه این رسم و سنت­‌ها نباید نشئت‌گرفته از تجمل­گرایی باشد. چرا که تجمّلات برای یک جامعه، نتایج بدی به دنبال دارد. این مخالفت به معنای عدم بی‌اطلاعی از لذت­‌ها و خوشی‌­ها نیست[1] اما زندگی تشریفاتی، تجمّلاتی و اشراف منشی، انسان­ها و جامعه را به‌سوی زوال می‌کشاند. البته که زندگی باید کفاف و راحت بگذرد. یعنی این‌که فرد بدون احتیاج به هیچ‌کس زندگی را اداره کند، اما این به معنای زندگی پرخرج و مسرفانه نیست. [2] متأسفانه آداب‌ورسوم ازدواج در جامعه به شدت از این فرهنگ متأثر شده و افراد در مراسم­‌های ازدواج برای به رخ کشیدن خود انواع و اقسام اسراف­‌ها را چه در گرفتن سالن عروسی و چه در مواد غذایی انجام می­دهند. [3] این فرهنگ برای فرد و جامعه مضر است. این کارها، روش انسانی نیست[4] و اسلام می­‌خواهد این­‌ها نباشد. [5]

در مجموع می‌توان بیان کرد اگر این مراسم به شکل صحیح برگزار شود می‌تواند کارکردهای مختلفی از جمله ترویج جوانان به ازدواج، تقویت پیوندهای خویشاوندی و زناشویی اشاره کرد. لیکن درصورتی‌که به نکات مدنظر توجه نشود می‌تواند نتایجی عکس به بار آورده و علاوه بر این‌که به ارتکاب به گناه ختم شود حتی خود به یکی از موانع ازدواج جوانان تبدیل شود.

[1] . بیانات مقام معظم رهبری در جلسه خطبه عقد 20/4/1370

[2] . بیانات مقام معظم رهبری در جلسه خطبه عقد 2/1/1378

[3] . بیانات مقام معظم رهبری در جلسه خطبه عقد 20/4/1370

[4] . بیانات مقام معظم رهبری در جلسه خطبه عقد 5/8/1375

[5] . بیانات مقام معظم رهبری در جلسه خطبه عقد 16/3/1373