مصاحبه و گفتگونظام بانکی

حجت‌الاسلام و المسلمین معصومی‌نیا در گفت‌وگو با اندیشکده رهیافت:

عمده کار ما در بورس این شده است که بگوییم کدام ابزارها با اسلام سازگار نیست و چیز دیگری جایگزینش کنیم و کدام ابزارها اشکال ندارند ولی بستر همین بستر است.

به گزارش خبرنگار اندیشکده رهیافت؛ حجت‌الاسلام و المسلمین معصومی‌نیا، هیات علمی دانشگاه خوارزمی و عضو سابق کمیته فقهی بورس و اوراق بهادار طی گفت‌وگویی به بررسی موضوع بورس پرداخت که متن اجمالی آن بدین شرح است؛

در بورس خیلی از مباحث را از غرب کپی کرده و بسیار تلاش می‌کنیم که آن‌ها را از نظر فقهی بررسی کنیم. بعد از کلی بررسی می‌بینیم که نقطه نهایی همه این مباحث به ارزش‌های نظام سرمایه‌داری برمی‌گردد. مثلاً مبنای اقتصاد متعارف بر آزادی سرمایه‌دار کلان و بزرگ است و سهام‌داران خرد را می‌خواهد به هر قیمتی که شده محدود کند. بعد برای محدود کردن سهام‌داران خرد کلی قاعده می‌گذارد، مثلاً می‌خواهد حق رأی او را محدود کند یا کاری کند که این سهام‌داران حق تصمیم‌گیری در هیئت مدیره را نیز به سرمایه‌داران بزرگ یا خود شرکت اعطا کنند. بعد این قواعد را می‌خواهد از نظر فقهی بررسی کند. مثلاً از این بحث می‌کنند که آیا می‌شود حق رأی سرمایه‌دار خرد را در قالب شرط ضمن عقد به سرمایه‌دار بزرگ یا شرکت واگذار کرد. برخی هم توجیه می‌کنند که سرمایه‌دار خرد که از بازار سر درنمی‌آورد و تصمیمات او موجب ضرر شرکت خواهد شد، لذا باید خود شرکت که از بازار خبر دارد تصمیم گیر باشد. این در حالی است که این مباحث از حیث مبنایی باید بررسی شود؛ زیرا این ابزارها و نهادها در یک ساختار ارزشی شکل گرفته‌اند.بازار سرمایه، مبتنی بر مبانی و ارزش‌های نظام سرمایه‌داری شکل گرفته و ما اجزاء آن را از نظر فقهی بررسی می‌کنیم و وقتی این اجزاء را کنار هم می‌گذاریم تازه متوجه می‌شویم که چه آشی پخته‌ایم. تک‌تک این اجزاء با فقه هم‌خوانی دارد، حتی استفتاء هم شده‌اند. البته گاهی هم با فتاوا سازگارشان می‌کنیم. نتیجه این دیدگاه یک سرمایه‌داری مالی در کشور ایجاد کرده که همان تکاثری که به عنوان روح نظام سرمایه‌داری است در کشور ما نیز حاکم شده است.

مشاهده بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا